بررسی میزان ترکیبات آروماتیک حلقوی (pahs) در ماهی کفشک چپ رخ ( pseudorhombus elevatus) در حوزه شمالی خلیج فارس

هیدروکربن های آروماتیک حلقوی (pahs) از جمله آلاینده های آلی پایدار محسوب می شوند که خواص سرطانزایی آنها به اثبات رسیده است. این ترکیبات می توانند از طریق زنجیره غذایی وارد بدن موجودات زنده شده و اثرات سوء خود را بر سلامت مصرف کنندگان بر جای بگذارند. این تحقیق جهت بررسی تأثیر بخش محلول در آب نفت خام بر تجمع هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای (pahs) در عضله ماهیان کفشک چپ رخ درآزمایشگاه پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس در بهار سال 1384 انجام شد. دو محلول یکی عاری از نفت خام به عنوان شاهد و دیگری با دوز  12ppm از نفت خام به روش اندرسن و با استفاده از آب دریا که مشابه آب محل صید ماهیها بود تهیه گردید. سپس 24 عدد از این گونه ماهی که از 6 ایستگاه مختلف خلیج فارس صید شده بودند در آزمایشات زیست سنجش بلندمدت (8 روزه ) به تعداد 12  عدد ماهی در هر یک از تیمار های تهیه شده از نفت خام قرار گرفتند. پس از پایان 8 روز در معرض گذاری ماهیان مورد آزمایش بطور جداگانه فریز و بسته بندی شده و جهت تعیین میزان تجمع pahs در عضله به آزمایشگاه ارسال شدند. اندازه گیری pahs بوسیله دستگاه کروماتوگراف گازی با شناساگر شعله یونشی (gc - fid) مدل واریان 3400 انجام شد. در کل 16 نوع ترکیب مختلف pahs در هر یک از تیمارهای ماهی کفشک چپ رخ شناسایی شد. سپس مجموع کل pahs در هر یک از دوزها بطور جداگانه محاسبه گردید. نتایج حاصله از آنالیز داده ها نشان می دهد که میانگین تجمع pahs در عضله ماهیان کفشک چپ رخ شاهد (دوز 0ppm) وقرارگرفته در معرض دوز 12ppm از نفت خام به ترتیب برابر با 51/2±66/929 و  52/13±3843 ppb  می باشد. مقایسه میانگین مقادیر بدست آمده با استفاده از آزمون t-test نشان می دهد که بین دو دوز 0ppm و 12ppm از نفت خام از نظر میانگین pahs موجود در بافت عضله در ماهی کفشک چپ رخ اختلاف معنی دار آماری مشاهده می شود (05/0>p). به عبارت دیگر قرارگیری در معرض دوز ذکر شده از نفت خام میزان تجمع pahs را در ماهیان درمعرض قرارگرفته نسبت به ماهیان شاهد افزایش می دهد. از سوی دیگر زیاد بودن تجمع ترکیبات pahs در ماهیان شاهد را می توان به آلوده بودن آب محل زیست این ماهیان (خلیج فارس) نسبت داد.